20 Eylül 2007 Perşembe

Süreç Hakkında Bilgi


SULUKULE
1050, Bizans, Osmanlı, TC, 1950, 1980, 1990, 2005, Şimdi

1054- 1992
· Sulukule, 1050 yılından bu yana tarihin en eski roman yerleşimlerinden biri olarak bilinmekte ve bu sosyal dokuyu günümüzde hâlâ taşımaktadır
· Bizans İmparatorluğu’nun başkentinde toplumsal yapının önemli bir dokusunu oluşturan çingeneler, özellikle Edirnekapı çevresinde yaşıyorlardı, Sulukule bu tarihin mirasçısı olarak günümüze kadar varlığını sürdürmüştür.
· İstanbul’un fethi sırasında Edirnekapı’da yaşayan romanların etkin rol oynadığı söyleniyor. Osmanlı döneminde, şehir hayatını canlandırmak için şehre yeni roman toplulukları getirtildiği, bu dönemde en zengin at tüccarı, sepetçi ve dansçı loncaları romanların kontrolünde olduğu biliniyor. Minyatürlerde bu bilgilerini izlerine rastlamak mümkün.
19. ve 20. yy.da, Sulukule’nin eğlence ve müzik merkezi olarak ünü Avrupa ve Amerika’ya kadar yayılmıştı.
· 1950lerde, Vatan Caddesi açılırken, Menderes yıkımları sırasında mahallenin bir bölümü ortadan kalktı.
· 1982’de mahalle bir kez daha yıkılır. Millet Caddesine daha yakın olan eski Sulukule bütünüyle ortadan kalkar.
1970lerde Sulukule'yi Yaşatma ve Turizm Derneği, Turizm Bakanlığı’nın katkılarıyla Spor ve Sergi Sarayı'nda Uluslararası Çigan Festivali düzenlendi. Dönemin Turizm Bakanlığı Sulukule’yi koruma kararı aldı.
Bölge, yaşantısı ve kültürü ile 30 yıldır filmlere, televizyon dizilerine konu olmaktadır. Bunlardan en çok tanınlar : Gırgıriye ( 1981-1984), Cennet Mahallesi (2004-bugune), Arkadaş ( Yılmaz Güney),
· 1992de Fatih Emniyet Müdürlüğü'nde görev yaptığı dönemde Süleyman Ulusoy ( hortum Süleyman) Sulukule'de eğlence evlerini kapatmış , burada çalışan 300 müzisyen ve aileleri işsiz kalmış
1992- 2005
· 1992-2005 sonu arasında Sulukule adeta unutulmuş, içine kapanmış.
Kasım 2005’ten bugüne Sulukule
· Kasım 2005’te 5366 sayılı kanun kapsamında Sulukule, Neslişah ve Hatice Sultan Mahalleleri Kentsel Yenileme bölgesi ilan edildi.
Fatih Belediyesi 7 haziran 2007’de Tadilat Fuarında yaptığı sunumda, konu ile ilgili olarak şöyle bilgi veriyor : “Ekim-Kasım 2005’te yapı envanter çalışması gerçekleştirildi. Her parsel üzerinde tüm yaşam mekanları tespit edilmiş ve tüm taşınmazların kıymet takdirlerin yapılabilmesi için gerekli olan katların ve bina oturum alanlarının fiziki ölçümleri belirlenmiştir.” Buradan fiziksel değerler dışında bir araştırma yapılmadığı anlaşılıyor.
· 28 Haziran 2006 : Sulukule Roman Kültürünü Geliştirme ve Dayanışma Derneği konuyla ilgili basın toplantısı düzenledi. Basın açıklaması şöyle:
"Biz Fatih'in Neslişah ve Hatice Sultan Mahallerinde oturan 3500 Roman, ( 703 hak sahibi ve 303 kiracı) olarak, Kasım 2005'ten beri İstanbul' da tarihi Sulukule olarak bilinen bin yıllık tarihi mekanımızdan başka bir yere sürülerek, evlerimizin Fatih Belediyesi tarafından yıkılması ve semtin Romanların yaşadığı kısmının yenilenip "mutenalaştırılması" tehlikesi ile karşı karşıyayız.
Proje sonucu tapusu olmayanlar ve kiracılar yüzyıllardır yaşadıkları yerlerden çıkıp gitmek zorunda kalacak. Parasız, yurtsuz, okulsuz, yoksul, gidecek yeri olmaksızın herhalde sokaklarda ikamet edecek. Biz Neslişahız, biz Hatice Sultanız, biz Sulukuleyiz, Başka tarihimiz, başka gidecek yerimiz yok. Eğer belediye burayı gerçekten tarihi bir mekan olarak korumak istiyorsa, evlerimizin bakım, onarım ve tamiri için bize maddi imkan ile birlikte, mühendislik ve mimari destek sağlasın. Biz de evlerimizi güzelleştirmek, sağlamlaştırmak istiyoruz. Ayrıca tarihi Sulukule'nin canlandırılmasını böylece semtimizi İstanbul'un kültür ve eğlence hayatına katkıda bulunmasını; böylelikle de genç-yaşlı- kadın-erkek herkes için iş imkanlarının doğmasını arzu ediyoruz "
2006
· 3 Temmuz 2006 : TOKİ, Büyükşehir Belediyesi ve Fatih Belediyesi protokol imzaladılar.
5366 sayılı "Yıpranan Tarihi ve Kültürel Taşınmaz Varlıkların Yenilenerek Korunması ve Yaşatılarak Kullanılması" başlıklı kanun kapsaminda, Fatih Belediyesi tarafından kentsel yenileme alanı olarak belirlenen sulukule'de TOKİ ile ortaklaşa gerçekleştirilecek proje, 86 bin 760 metrekare üzerinde 355 parsel alanı kapsıyor ve tam 571 aileyi etkiliyor. 1/1000 ölçekli kentsel yenileme planları Fatih Belediyesi tarafından yapıldı. Projede yer alan konutlar, 75 ve 95 metrekarelik iki ya da üç katlı konutlar olarak tasarlandı. Tarihi yarımada koruma planına uygun bir şekilde tasarlandığı söylenen konutlar, Osmanlı sivil Türk mimarisi örneğinde inşa edilecek ve sur yakınlarında 2 katlı, surdan uzaklaştıkça üç katli olacak. TOKİ'nin gerçekleştireceği bu projenin bütçesi ise yaklaşık 40 trilyon.
Bu parsellerdeki hak sahiplerine, Gaziosmanpaşa Taşoluk bölgesinde TOKİ tarafından yaptırılacak olan toplu konutlardan karşılıklı yer değiştirme yöntemiyle devir olacak. Sulukule'de ve Taşoluk'ta yapılacak konutların bedelini TOKİ belirleyecek
Mahalle sakinlerinin bu ‘yenilenmiş’ yaşam alanlarında kalmaları zor gibi gözüküyor. Projede, 1000 yıldır bölgede ikamet eden mahallelinin yaşamı göz ardı edilerek ‘yeni bir kent yaratma’ kaygısı ağır basıyor.
· 2006 yaz ayları Sulukule Roman Kültürü’nü Geliştirme ve Dayanışma, İnsan Yerleşimleri Derneği, Ulaşılabilir Yaşam Derneği, Mimarlar Odası , Bilgi Üniversitesi’nin katılımıyla yoğun bir direniş, gösteri ve tartışma dönemi yaşandı.
· 14 Eylül 2006 : Avrupa Roman Hakları Merkezi, Helsinki Yurtdaşlar Derneği, Ulaşılabilir Yaşam Derneği, Sulukule Roman Kültürünü Geliştirme ve Yaşatma Derneği, Edirne Roman Kültürünü Araştırma, Geliştirme, Dayanışma ve Yardımlaşma Derneği imzasiyla basbakan Tayyip Erdogan’a genelde Roman Mahallelerindeki yenileme projeleri sonucunda Roman Aileler’in karsi karsiya kaldigi sorunlari bildiren bir mektup gönderildi.
Avrupa’daki en eski Roman yerleşimi olması ihtimali da bulunmaktadır. Bölgede yaşayan Roman topluluğu üyelerinin verdiği bilgilere göre, çoğu Roman olan 1000’den fazla ailenin yaşadığı 571 evin, 2006 Eylül ayında zorunlu tahliyesi öngörülmektedir; medya kaynaklarına göre bunun nedeni bölgede yürütülecek olan yenileme çalışmalarıdır. Ekim 2005 tarihinde Fatih Belediyesi, bölgede rehabilitasyon çalışması yürütmek ve bölgeyi geliştirmekle ilgili planları değerlendirmeye başladı. 13 Temmuz 2006 tarihinde, Türkiye Toplu Konut İdaresi (TOKİ) ile
Fatih Belediyesi arasında bölgede yeni binalar inşa edilmesine dair bir anlaşma imzalandı; bildirildiğine göre bu anlaşma kapsamında mevcut evler yıkılacaktı. Sulukule Roman Kültürünü Geliştirme ve Dayanışma Derneği’nin temsilcilerine göre, Sulukule’deki ailelerin tahliye edilmesi kararı verilirken herhangi bir fizibilite çalışması yapılmadı veya olası alternatif çözümlerle ilgili topluluk üyelerine hiçbir şekilde danışılmadı. Bildirildiğine göre 2005 Ekim tarihinden bu yana
Fatih Belediyesi bölgede yaşayan ailelere, bölgeden tahliye edilmelerini gerektiren kentsel yenileme projesiyle ilgili bildirimde bulunmaya başladı.

Bu tahliyeden etkilenecek çok sayıda ailenin yeterli düzeyde alternatif barınma imkânlarına sahip olmaması ciddi kaygılar doğuran bir meseledir. Arazi ya da ev tapusuna sahip olan kişilerin sayısı bildirildiğine göre 300 civarındadır. Mülk sahibi olmayan, dolayısıyla da tahliye sonrasında tazminata hak kazanamayacak olan birkaç bin kişi, toplu konutlara taşınmak ve kira ödemek zorunda kalacaktır. Düzenli bir işi olmayan, hatta hiçbir işi olmayan birçok insan, bir ev satın almak veya kiralamak imkânına sahip olamayabilir. Tahliyenin ardından bu kişiler, sonuçta evsiz kalacaklardır.
· 13 Aralık 2006 Sulukule- Neslişah- Hatice Sultan Mahalleleri için Bakanlar Kurulu’nda "Acele Kamulaştırma Kararı" çıktı.

2007

12 Şubat 2007 Sulukuleliler, Danıştay Başkanlığına gönderilmek üzere, İstanbul İdare Mahkemesi’nde Acele Kamulaştırma Kararı’nın iptali ve yürütmenin durdurulması için dava açtılar.

22 Şubat 2007 Fatih Belediyesi Sulukule’de kendisine ait olmayan bir evi yanlışlıkla yıktı.

1 Nisan- 15 Mayıs 2007

Yıkıma 40 gün kaldı denildiği sırada stklarin, gönüllülerin, bölge haklinin, akademiyenlerin, öğrencilerin katılımıyla 40 gün 40 gece Sulukule Etkinlikleri düzenlendi. Etkinliklerde bölgenin özelliklerini farklı yönlerden ele alan paneller, müzik atölyeleri, çocuklarla resim-fotoğraf-dans atölyeleri, sergiler, söyleşiler, konserler yer aldı. Bu sayede bölgenin potansiyeli ortaya çıktı ve tanıtıldı. Sulukule’nin karşı karşıya bulunduğu tehlike olumlu bir bakış açısıyla kamuoyuna duyuruldu. Konuya basında ve televizyonda yer verildi.

Şimdi : Belediye yetkilileri projede ve uygulanmasında hiçbir sorun olmadığını savunuyorlar. Projeyi Kentsel Yenileme Kurulu’na sundular.

104 ev ( evlerin 1/5 ’i ) 3cü şahıslara satılmış durumda. Mahalleden yalnızca 8 ev belediye ile anlaşma imzaladı. 4 ü iptal anlaşmayı iptal etmek istiyor.

Bölge bir “rant merkezi” olarak görülüyor.

Adına elektrik su faturası olan kiracıların, kira yardımı yapılarak Taşoluk’taki Toki konutlarına gitmeleri için harekete geçildi.
· Unesco, Dünya Mirası listesindeki İstanbul’un yine bu kapsamda yer alan sur ve çevresinin sadece fiziksel değil, var olan sosyo-kültürel yapısı ile de korunması gerektiği belirtiyor.

Belediye’nin mahallelilere en son gönderdiği yazıda şöyle deniliyor :

“ TOKİ,İBB ve Fatih Belediyesi işbirliği ile yürütülen proje kapsamında kiracılara da Gaziosmanpaşa Taşoluk’tan konut hakkı verilecektir. Listede yer alan ve kiracılık hakkı kazanmış olan kiracıların 15 Ekim 2007 saat 17:00 e kadar müracaat edip talepte bulunmaları gerekmektedir.”


Özetle,

Belediye projede bir sorun görmüyor ve projeyi Yenileme Alanları Bölge Kurulu’na sundular.
Bugün İstanbul’un bir çok köşesinde yitirilen mahalle hayatının izlerini taşıyan ve bugün de hala süren ender yerleşimlerden biri, Sulukule, yok olmak üzere
Neslişah ve Hatice Sultan Mahallerinde oturan 3500 roman Kasım 2005'ten beri İstanbul' da tarihi Sulukule olarak bilinen 1000 yıllık tarihi mekanlarından Fatih belediyesi tarafından tahliye edilmekle karşı karşıya.
Toplam 5000 kişinin yer değiştirmesi gerekiyor. Ekonomik bakımdan çoğu yoksullaşmış 5000 kişi, burada akraba ve komşuluk ilişkileri ile yaşantılarını sürdürürken, yer değiştirdikleri takdirde daha zor ekonomik ve sosyal koşullarla karşı karşıya kalacaklar, özellikle çocuklar bu durumdan çok olumsuz etkilenecekler.

Sulukule Platformu olarak diyoruz ki
Neslişah, Hatice Sultan ve Sulukule Mahallelerinin, sosyal ve kültürel yapısının korunarak, mahallelinin yaşam koşullarının iyileştirilerek, İstanbul’un kültürel yaşamının en etkili merkezlerinden birisi olabileceğini savunuyoruz.
Daha detaylı bilimsel sosyal analiz ve çalışmaların yapılması gerekiyor. Çok boyutlu Alan Yönetimi ile plan ve proje çalışmaları yapılsın.
Bölgenin rehabilitasyonuna yönelik sosyal ve sağlık hizmetleri sunulsun, teknik destek verilsin, merkezler kurulsun.
İstihdam ve çalışma olanakları yaratılsın.
Gençler ve çocuklar için bölgenin potansiyeline ve kültürüne uygun eğitim olanakları hemen sağlansın.

Hiç yorum yok: